فوق تخصص بیماریهای غدد و تیروئید

دکتر صابر سادات امینی- فوق تخصص بیماریهای غدد و تیروئید-ادرس مطب : خیابان شریعتی-بالاتر از مترو قلهک-کوچه سجاد-ساختمان پزشکان سجاد-طبقه دوم-واحد ۴ - تلفن مطب 22624863 ( تلفن نوبت دهی منشی مطب ۰۹۲۲۶۸۳۱۸۴۸هر روز ساعت ۲ تا ۸ عصر)

علل ریزش مو در زنان و دختران و درمان آن

  • ۱۵:۰۹

علل ریزش مو در زنان و دختران و درمان آن


ریزش مو زنان

کم شدن مو در زنان به دلایل متفاوتی اتفاق می افتد ولی بحث جدی در این رابطه -حداقل در مورد زنان – صورت نگرفته است در بسیاری از موارد دلایل ریزش مو قابل تشخیص و درمان است .بنابر این اجازه دهید ابتدا بعضی از فاکتورهای رایج که باعث ریزش مو می شود را بیان کنیم.

۱- کمبود آهن: فقر آهن -در صورت داشتن یا نداشتن آنمی- می تواند منجر به ریزش مو شود. ولی بهتر است قبل از اینکه خودسرانه از قرص های آهن مکمل استفاده کنید با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید تا از در صورت تشخیص نیاز توسط پزشک از مکمل ها استفاده کنید. زیرا آهن بیش از اندازه در بدن نیز منجر به بروز بعضی مشکلات می شود.

۲- اختلالات غده تیروئید: در هر دو حالت کم کاری یا پرکاری غده تیروئید ریزش مو اتفاق می افتد.

۳- کاهش مقدار استروژن:
 خیلی از زنان ، ریزش مو را در دوران یائسگی و بعد از آن تجربه می کنند . زمانیکه ترشح مقدار استروژن در بدن کاهش می یابد. سایر تغییرات هورمونی- برای مثال تغییر میزان استفاده از داروهای ضد حاملگی – نیز می تواند منجر به ریزش مو شود.

4- تغییرات هورمونی بعد از حاملگی : مادرانی که تازه کودکان خود را متولد کرده اند از ابتدا تا بعد از ۶ ماه نیز ریزش مو را تجربه می کنند و این زمانی است که مقدار استروژن در خون در حال برگشت به مقدار نورمال است. در حقیقت چیزی که به نظر ریزش موی شدید می آید در واقع تنظیم چرخه رشد طبیعی مو است ۰( نسبت به زمان حاملگی که در اثر میزان زیاد هورمون ریزش مو از حد نورمال کمتر می شود)

telogen efflovium-5 -(تلوژن افلووین): این یک اصطلاح برای بیان ریزش مو به صورت موقت و ناگهانی است که در اثر استرس یا جراحی اتفاق می افتد و به طور عمومی تا دو ماه بعد از بیماری ادامه دارد (این اصطلاح همچنین برای بیان ریزش ناگهانی مو که در نتیجه یکی از علت های ذکر شده اتفاق می افتد مانند تغییرات هورمونی بعد از زایمان نیز صدق می کند.)

۶- داروها: خیلی از داروها منجر به ریزش مو می شود . بنابر این اگر این مسئله برای شما نگران کننده است بهتر است با پزشک خود در مورد مصرف داروهای جایگزین مشورت کنید.

7- مقدر زیاد ویتامین آ یا سلنیوم: در موارد نادر ممکن است از این مکمل استفاده شود زیرا در بسیاری موارد مصرف مولتی ویتامین نیاز را مرتفع می کند.

مطالعات متعدد اخیر که در مورد علت ریزش مو در مردان صورت گرفته نشان می دهد که مصرف دخانیات نیز باعث افزایش ریزش مو می شود اما مشخص نیست که در زنان نیز چنین تاثیری داشته باشد . اما به طور کلی مصرف سیگار بنابه دلایل بسیار مضر است . بنابراین فرق نمی کند که آیا ریزش مو نیز در بین این دلایل باشد یا نه.

اما بهترین کار برای کسی که ریزش مو را تجربه کرده این است که دلیل اصلی را شناسایی و درمان کند. و بهترین نقطه برای تشخیص انجام تست خون است تا ازاین طریق میزان آهن، هورمون های تیروئید و وضعیت استروژن خون مشخص شود.

اگر پزشک علت قابل درمان برای ریزش مو تشخیص نداد ممکن است ریزش مو نتیجه فاکتورهای ژنتیکی باشد که غیر قابل اجتناب است اما با این حال داروهایی و جود دار که رشد دوباره مو را تحریک می کند.

• روگان (نام تجاری برای داروی ماینوکسیدل): این دارو به صورت موضعی مصرف می شود یعنی به صورت مستقیم روی پوست سر مالیده می شود و با اتساع رگ های خونی پوست سر ، خون رسانی به پوست سر راافزایش می دهد . در نتیجه فولیکول ها ی مو مواد مغذی و اکسیژن بیشتری دریافت می کند و در فولیکول های مو شروع به بزرگتر شدن می کند و بعد از مدتی موها پر پشت تر می شود. البته قابل ذکر است که زنان حامله و شیرده نباید از این دارو استفاده کنند.

• پروپسیا (نام تجاری برای داروی فناستراید): این دارو به صورت قرص به فروش می رسد و مانع تبدیل تستسترون به دهیدروتستسترون یا DHT می شود (دهیدروتستسترون هورمونی است که به تدریج باعث کم شدن فولیکول های مو و درنتیجه کم شدن چرخه رشد مو می شود) البته این دارو برای درمان ریزش مو در مردان تجویز می شود اما ممکن است مانع ریزش مو در زنان نیز شود.

البته همان طور که درمورد داروی اول بیان شد زنان حامله یا زنانی که قصد حامله شدن دارند نباید از این دارو استفاده کنند. مطالعات در مورد خاصیت مصرف این دارو در زنان به نتایج ضد و نقیصی رسید ه لذا مصرف این دارو درمورد تمام زنان کارساز نیست.

البته در مورد دو داروی ذکر شده لازم است به این نکته اشاره شود که مادامی که این دارو مصرف می شود ریزش مو قابل درمان و کنترل است ولی اگر درمان کنار گذاشته شود وضعیت به حالت قبل برمی گردد. 

درمان ریزش مو

در انسان پیاز یا فولیکول مو به دو دسته تقسیم می شود:

موی کرکی: در سراسر پوست بدن بجز کف دست و پا این نوع مو دیده می شود .

موی انتهایی یا ترمینال: در قسمت سر دیده میشود ( بعد از بلوغ جنسی این نوع مو در قسمتهای تناسلی و زیر بغل و همچنین صورت مردان دیده میشود ) این نوع مو زبر و خشن میباشد .

رشد مو دارای دورهایی یا سیکلهایی است که شامل: دوره رشد ، دوره انتقالی و دوره استراحت میباشد .طول مدت دوره رشد مو در سر حدود سه سال ، دوره انتقالی 2 تا 4 هفته و دوره استراحت حدود 3 تا 4 ماه میباشد .بر روی سر انسان حدود صد هزار پیاز مو وجود دارد و با احتساب اینکه هر مو حدود هزار روز رشد دارد ; پس ریختن روزانه صد مو در سر طبیعی میباشد و بیشتر از آن نیاز به پیگیری دارد .

علل ریزش مو:

ریزش مو دارای علتهای فراوانی است که از آن جمله میتوان به موارد ارثی ، هورمونى ، تغذیه اى ،اعصاب و روان ، مصرف دارو ، بیماریهاى داخلى و پوستی ، اعمال جراحی و حاملگی اشاره کرد.طاسی سر نوعی ریزش مو در قسمت جلو و پیشانی سر میباشد که ادامه یافته و تا وسط سر پیش میرود . البته گاهی در مواردی این ریزش از وسط سر شروع میگردد .

طاسی در بیشتر موارد در مردان دیده میشود و علت ارثی - هورمونی دارد ، این نوع ریزش مو قابل پیشگیری و درمان است و افراد درگیر بایستی با حوصله طول مدت طولانی درمان را تحمل کنند . داروها و توصیه های درمانی گوناگونی وجود دارد که بسته به افراد مختلف این درمان متفاوت میباشد .

سوء تغذیه چه بصورت عدم دسترسی به مواد غذائی و چه بصورت رژیم غذائی جهت کاهش وزن و غیره یکی از علتهای ریزش مو میباشد ; کمبود تغذیه ای پروتئین , اسیدهای چرب ضروری ( بدن قادر به تولید آنها نیست و باید از طریق غذا به بدن برسد ) و کمبود ویتامینها و املاح از علل مهم ریزش مو که قابل پیشگیری و درمان میباشند.

شایعترین علت ریزش مو در خانم ها از سنین نوجوانی تا سنین میانسالی کمبود آهن بدن میباشد ، که با مصرف غذاهای حاوی آهن و یا قرص آهن این مشکل بر طرف میگردد.

وجود استرس ، فشار روحی ، ناراحتی و افسردگی میتوانند از علل ریزش مو در افراد باشند. مثلا" استرس از امتحان و یا افسردگی در جوانان که امروزه بطور فراوان دیده میشود.

با کنترل این هیجانات ( که البته اگر بوسیله خود شخص صورت گیرد نتیجه مطلوبتری دارد؛ چون مصرف داروهای اعصاب نیز باعث ریزش مو در بعضی افراد میگردد .) در مدت زمان کوتاهی این ریزش مو برطرف میگردد .

از علل دیگر ریزش مو میتوان مصرف داروها را نام برد، همه داروها باعث ریزش مو نمیشوند و یک داروی خاص نیز در تمام افراد باعث ریزش مو نمیشود ( بعضی افراد به داروهای خاصی حساسیت بیشتری نشان میدهند که مربوط به سیستم داخلی بدن در غیر فعال کردن و هضم دارو دارد.

البته داروهایی هستند که در بیشتر افراد باعث ریزش مو میشوند از این گروه داروها میتوان داروهایی که بعنوان شیمی درمانی استفاده میشوند را نام برد.

مصرف داروهای اعصاب و قرص های پیشگیری از حاملگی و داروهای قلبی در افراد زیادی باعث این عارضه میشوند .

بعضی از بیماریهایی داخلی و پوست میتوانند ریزش مو ایجاد کنند؛ مثلا" وجود تب بالا باعث ریزش مو در افراد در آینده ( حدودا" بعد از 3 ماه ) میشود .

افرادی که دارای بیماری موضعی پوستی در قسمت سر باشند و یا درگیری پوستی وسیع دارند میتوانند ریزش مو داشته باشند از جمله این بیماریها میتوان درگیری گسترده داءصدف ،لوپوس ، بیماریهای تاولی و غیره را نام برد .

اعمال جراحی و حاملگی نیز میتوانند باعث ریزش مو شوند . فاصله مدت این بیماریها و شروع ریزش مو معمولا" 3 ماه میباشد ؛ مثلا" در خانمها حدود 3 ماه بعد از زایمان ریزش مو شروع میشود که علتهای زیادی برای آن وجود دارد از جمله : کم خونی ، وجود استرس زایمان ، بالا بودن هورمونهای جنسی در طول حاملگی و غیره .

در این افراد با بیماری خاص و ریزش مو با برطرف شدن و درمان بیماری زمینه ای ریزش مو نیز بر طرف میگردد .

در واقع ریزش مو تنها یکى از عوارض جانبى ترشح هورمون هاى مردانه در کسانى است که از بدشانسى شان ژن خاصى را در سلولهاى بدنشان دارند. حدود 100 هزار تار مو جمجمه انسان را مى پوشاند. چیزى حدود 100 تار مو در روز مى ریزد و 100 تار موى جدید جاى آن را مى گیرد.به این ترتیب تعداد تارهاى مو در کل ثابت مى ماند؛ اما هورمون تستوسترون مى تواند این سیکل طبیعى را به هم بزند.

تستوسترون همان هورمونى است که باعث رویش مو در صورت و بدن مى شود. مردانى که ژن خاصى دارند همین هورمون مى تواند در مورد سر دقیقا بعکس عمل کند، یعنى باعث ریزش موى سر شود، در حالى که به طور همزمان موهاى بیشترى در قسمتهاى دیگر بدن مثل گوش ، بینى و شانه ها رشد مى کنند.

شایع ترین دلیل ریزش مو در زنان کمبودهای غذایی است، زیرا معمولاً برای کاهش وزن خود رژیم های غیر اصولی را به کار می برند که نتیجه ی آن بروز این مشکل است. همچنین کسانی که مواد غذایی حیوانی مصرف نمی کنند و به اصطلاح گیاهخوار هستند، به دلیل عدم اطلاع کافی در زمینه چگونگی مصرف غذاهای گیاهی، دچار کمبود پروتئین ، روی ، آهن ، اسیدهای آمینه ی ضروری ، ویتامین های گروه B و ... می گردند.

داروهای مخصوص درمان ریزش مو

در زیر منابع برخی از عناصر مهم و موثر در سلامت مو ذکر شده است :

پروتئین:

اساس و پایه نیاز بافت های بدن مانند مو، ناخن ، پوست و ... می باشد و در موادی مانند انواع گوشت مرغ ، ماهی و گوشت قرمز ، تخم مرغ ، لبنیات و حبوبات به میزان فراوان وجود دارد. در مواد نشاسته ای مثل نان ، برنج ، ماکارونی و سبزی ها نیز به مقدار کمی وجود دارد. اسیدهای آمینه اجزای تشکیل دهنده پروتئین ها هستند که در مواد ذکر شده در بالا وجود دارند.

کلسیم و منیزیم:

گروه شیر و لبنیات منابع غنی کلسیم و منیزیم و نیز پروتئین هستند. اگر فردی دچار عدم تحمل لاکتوز ( قند موجود در شیر ) باشد و از سایر مشتقات لبنیاتی نیز برای تامین نیازهای بدن خود استفاده نکند، باید به طور روزانه مکمل کلسیم مصرف کند و مصرف سایر غذاهای غنی از پروتئین را نیز افزایش دهد.

ویتامین های گروه B:

یکی از راههای درمان ریزش مو مصرف مواد مغذی حاوی ویتامین B زیاد است که در گروه ویتامین های B ، ویتامین B6 و بیوتین اهمیت خاصی دارند. بیوتین ویتامینی است که در بسیاری از محصولات آرایشی به عنوان مکمل بهبود دهنده وضعیت مو اضافه می شود، زیرا عارضه مشخص کمبود بیوتین، ریزش مو است. 

منابع غنی از B6 : جگر، موز ، دانه آفتابگردان، ماهی ، مرغ، جوانه گندم ، آلوی خشک ، گوشت ، غلات سبوس دار ، مخمر و زرده تخم مرغ و منابع غنی بیوتین : جگر و گوشت مرغ، جوانه گندم، سبوس گندم، تخم مرغ و بادام زمینی است . 

آنتی اکسیدان ها شامل ویتامین E ، ویتامین C ، بتاکاروتن پیش ساز ویتامین A که در سیب زمینی شیرین، هویج ، اسفناج پخته، کدو حلوایی ، طالبی ، زرد آلو ، کلم بروکلی ، گریپ فروت قرمز وجود دارد ، روی و سلنیوم می باشد. 

رژیم های غذایی نامناسب توام با سیگار کشیدن و آلودگی هوا باعث فعال شدن رادیکال های آزاد و به خطر افتادن سلامت فرد می شود. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که می توانند اثر رادیکال های آزاد را خنثی کنند. همچنین باعث ساخته شدن موی جدید و استحکام آن می شوند.

طبق نظر کارشناسان تغذیه می توان گفت ویتامین ها به خصوص ویتامین های گروه B مانند بیوتین، اسید فولیک ، پانتوتنیک اسید و برخی املاح مانند روی، آهن، گوگرد، سیلیس و مس اثرات مثبت زیادی بر روی مو دارند. آزمایش ها حاکی از آن است که مصرف بیوتین به صورت مکمل باعث تقویت و بهبود پوست به خصوص فولیکول های مو می شود.

در ضمن در مورد کاهش مصرف نمک و اثر آن در توقف ریزش مو نظریه هایی ارائه شده است، اما در صحت این نظریه ها تردید وجود دارد . ولی در هر حال کاهش مصرف نمک برای سلامت عمومی بدن مفید است.

دانشمندان ژاپنی بر اساس تحقیقات خود معتقدند که وجود چربی زیاد در رژیم غذایی مردان، مکانیسم طاسی را سرعت می بخشد. به این ترتیب که قسمتی از پوست سر آنزیمی به نام گاما- آلفا- رداکتاز تولید می کند. این آنزیم باعث تبدیل هورمون تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT) می شود که این ترکیب باعث ریزش مو می شود. 

غدد چربی مجاور هر فولیکول مو نیز این آنزیم را تولید می کنند. وجود چربی زیاد در غذا باعث تحریک غدد چربی و افزایش فعالیت این غدد برای تولید آنزیم نام برده می شود.

بهترین توصیه این است که غذاهای مفید و خوشمزه اما کم چرب مصرف نمایید. البته این عمل باعث رویش موی جدید نمی شود، اما می تواند از ریزش سایر موها جلوگیری کند. به طور کلی باعث سلامت جسم نیز می شود.

همچنین مصرف مقداری مخمر همراه یک لیوان آب پرتقال در صبح بسیار سودمند می باشد؛ زیرا مخمر منبع مناسبی از ویتامین های گروه B و املاح کمیاب ( املاحی که بدن به میزان خیلی کم به آن ها نیاز دارد) و اسیدهای آمینه است. به علاوه مصرف روغن ماهی و گردو که دارای اسیدهای چرب اُمگا- 3 و تخمه آفتابگردان که دارای اسیدهای چرب اُمگا-6 است ، مفید می باشد.

برخی از مردم برای تامین مواد مغذی مورد نیاز خود تمایل دارند از قرص و دارو استفاده کنند و کمتر سراغ مواد غذایی مفید می روند. متخصصان تغذیه معتقدند که تنها 10 تا 20 درصد از مواد مغذی این قرص ها جذب می شوند و هنوز عوامل ناشناخته زیادی در غذاها وجود دارد که هنوز به شکل شیمیایی در داروها ساخته نشده اند، در نتیجه قرص و دارو هرگز نمی تواند جانشین غذا شود و فقط در مواقع ضروری از مکمل های غذایی می توان استفاده کرد.

بررسی ها نشان می دهند که اسیدهای چرب اُمگا- 3 و اُمگا-6 با سلامت مو در ارتباط هستند؛ زیرا اغلب مردم وقتی منابع این نوع اسیدهای چرب را کمتر مصرف می کنند و یا اصلاً مصرف نمی کنند، دچار خشکی و شکنندگی مو ، خارش و شوره پوست سر و در نهایت ریزش مو می شوند.

منابع اسیدهای چرب اُمگا-3 و اُمگا-6

اسیدهای چرب اُمگا-3 شامل آلفا- لینولنیک اسید و ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) است در ماهی های آب سرد مانند ماهی سالمون و ساردین، روغن سویا و کانولا، جوانه گندم ، روغن گردو ، روغن تخم کتان یا پنبه و روغن ماهی یافت می شود.

اسیدهای چرب اُمگا-6 شامل اسید لینولئیک و اُمگا- لینولئیک اسید می باشد و در روغن های غیر اشباع گیاهی مانند روغن ذرت، روغن کانولا، روغن سویا، روغن بادام زمینی و روغن آفتابگردان یافت می شوند.

کمبود آهن پس از پروتئین ، بیشترین علت ریزش مو است . کم خونی ناشی از فقر آهن بر روی تمام سلولهای بدن از جمله فولیکول های مو تأثیر می گذارد و باعث وقفه در رشد موها و ریزش آنها می شود .

همچنین در افرادی که دچار زخم معده و یا اثنی عشر و یا خونریزی در هر جای بدن هستند نیز دیده می شود . باید توجه داشت که در بسیاری از خانم هایی که دچار ریزش شدید مو هستند ، کم خونی آهن دیده می شود . بنابراین در چنین افرادی باید آزمایشهای لازم انجام و نسبت به درمان آن اقدام شود . برای درمان کم خونی آهن معمولاً می توان از داروهای حاوی آهن استفاده کرد ؛ اما مصرف غذاهای آهن دار در درمان و بخصوص پیشگیری از این مشکل بسیار مؤثر است .

غذاهایی چون گوشت قرمز، مرغ ، ماهی، جگر، تخم مرغ ، و حبوبات مثل عدس و لویبا ، و سبزی ها ، آهن فراوانی دارند ولی متأسفانه آهن موجود در حبوبات و سبزی ها خوب جذب نمی شود . میزان نیاز روزانه به آهن در یک فرد بزرگسال 10 میلی گرم است که این مقدار در دوران بارداری و شیردهی بیشتر می شود . به همین جهت توصیه می شود که در نیمه دوم بارداری و همچنین زمان شیردهی آهن بیشتری استفاده شود .

دختران نوجوان نیز به علت این که در سنین رشد هستند نیاز بیشتری به آهن دارند . در کشور ما دو عامل مهم در ایجاد فقر آهن عبارتند از مصرف چای همراه غذا و مصرف نان هایی که خمیر آنها ور نیامده است. به همین جهت بهتر است چای را یک ساعت پس از مصرف غذا نوشید و از نان هایی که خمیر ور آمده دارند و بدون جوش شیرین پخت می شوند استفاده کرد .

مردانی که دچار ریزش موی سر نمی شوند، احتمالاً هورمون تستوسترون کمی دارند. هورمون مردانه تستوسترون دارای یک مشتقی بنام دی هیدروتستوسترون می باشد که باعث طاسی سر می شود.

با افزایش سن، موی قسمت های جلو و وسط سر، نازک تر، روشن تر و کوتاه تر می شوند تا جائیکه به سختی می توان آنها را دید.

محلول 2 درصد مونوکسیدیل بنام (راگین)، جریان خون را به سمت موها افزایش داده و ریزش آنها را آهسته می کند، اگر چه باعث رویش موی جدید نمی شود.

داروی دیگر اسپیرونولاکتون است که جلوی عمل هورمون های مردانه را که باعث ریزش مو می شوند، می گیرد ولی اگر این دارو بصورت خوراکی مصرف شود باعث کاهش قدرت جنسی و عدم توانایی تولید مثل می شود. اما اگر بصورت محلول2 درصد در الکل برروی پوست سرمالیده شود، ریزش مو را کم می کند.

وقتیکه محلول راگین به همراه محلول اسپیرونولاکتون به پوست سر مالیده شود، بوی نا مطبوعی ایجاد می کند، در نتیجه نبایستی با هم مصرف شوند. برای جلوگیری از ایجاد این بوی بد، می توانید محلول راگین را صبح ومحلول2 درصد اسپیرونولاکتون ( محلول در الکل اتیلیک به همراه پروپیلن گلیسول) را شب هنگام به پوست سرتان بمالید.

ولی اداره غذا و دارو مصرف محلول اسپیرونولاکتون را برای درمان ریزش مو یا حفظ سلامت موها مجاز نمی داند، در نتیجه در حال حاضر فقط ازمحلول مونوکسیدیل ( راگین( برای درمان ریزش مو استفاده می شود.

در حال حاضر در دنیا تنها 2 دارو هستند که تحت تائید سازمان FDA آمریکا قرار گرفته اند و پزشکان مجاز به استفادة از آنها می باشد که عبارتند از: Minoxidil یا مینوکسیدیل یا Rogaine

مینوکسیدیل اصالتا یک داروی کاهش دهنده فشار خون می باشد و هنوز محققین علت تاثیر این دارو را در جلوگیری از ریزش مو نیافته اند. دارو به صورت محلول های 2% و 5% در داروخانه ها موجود می باشند. برای آقایان معمولا مینوکسیدیل 5% و برای خانمها نوع 2% آن تجویز می شود. استفاده از آن بصورت هر روز یک یا دوبار و هربار 20 قطره بصورت مالش روی پوست سر قبل از خواب می باشد.

 3 تا 4 ماه پس از استفاده از دارو ، ابتداء ریزش موی سر افزایش پیدا کرده و بعد از 6 ماه ، ریزش کاهش یافته و بعد از 9 ماه ، بیمار می تواند اثرات درمانی این دارو را مشاهده کند. بسیار بیمارانی هستند که 2-3 ماه پس از مصرف از ادامه آن خودداری کرده و دلیل آنرا عدم اثر دارو در جلوگیری از ریزش مو ذکر می کنند و هم چنین ذکر می کنند که با استفاده از این دارو ریزش موی سرشان زیادتر هم شده است.

این دقیقا درست است ولی چون بیمار روند اثر دارو در دراز مدت را نمی داند و احتمالا پزشکی که این دارو را برای ایشان تجویز کرده ، اطلاعات لازم را در مورد نوع اثر دارو به ایشان متذکر نشده است ، بیمار از ادامة مصرف آن امتناع می ورزد.

باید بدانیم که با مصرف مینو کسیدیل 5% پس از یکسال در2/2% از بیماران ، افزایش قابل توجه رشد و قطع ریزش مو را شاهد هستیم ، در 4/37% موارد ، رشد متوسط مو همراه با قطع ریزش مو ، در 3/22% موارد، قطع ریزش موی سر و افزایش اندک رشد مو و در 7/31% موارد ، هیچ نوع تغییری را در بیماران مشاهده نمی کنیم و در 5% موارد ، حتی شاهد افزایش شدت ریزش مو هستیم.

هم چنین با مصرف مینوکسیدیل 2% پس از یکسال در 8/2% از بیماران افزایش قابل توجه رشد مو و قطع ریزش مو را شاهد هستیم ، در 7/19% موارد، رشد متوسط مو همراه با قطع ریزش مو ، در 1/21% موارد ، قطع ریزش موی سر و افزایش اندک رشد مو ودر 50% موارد ، هیچ نوع تغییری را در بیماران مشاهده نمی کنیم و در 8/2% موارد ، حتی شاهد افزایش شدت ریزش موی سر هستیم.

از عوارض شایع استفاده از مینوکسیدیل ، کاهش ناگهانی فشار خون ، سوزش و التهاب و برافروختگی پوست موی سر ، ایجاد پوست براق و چرمی ، طپش قلب و ایجاد موهای زائد می باشد.

نبایستی از این مهم غافل ماند بیمارانی که مصرف مینوکسیدیل را بصورت ناگهانی تا قبل از 9 ماه ترک می کنند ، شاهد ریزش بسیار زیاد موی سر و نتیجه عکس می باشند و این مسئله برای ایشان تاسف بار است. بیماران جهت قطع دارو بایستی با پزشک مشورت نمایند.

Propecia یا پروپشیا یا Finasteride

مصرف این دارو به صورت خوراکی بوده و طرز مصرف آن یک قرص یک میلی گرمی هر شب قبل از خواب می باشد. انواع ایرانی ، هندی و آمرکائی آن در بازار موجود می باشد.

Propecia از تبدیل تستسترون به دی هیدرو تستسترون ، عامل اصلی ریزش موی سر ، جلوگیری می کند . بایستی دانست که نتایج حاصله از مصرف پروپشیا در طولانی مدت خود را نمایان می سازد و اینکه بسیاری از بیماران تصور می کنند پس از 2 3 ماه مصرف ، ریزش موی سر آنها کنترل می شود ، غلط است.

مصرف این دارو بدلیل خوراکی بودن آن از مینوکسیدیل برای بیمار راحت تر است ولی در 8/1% موارد یعنی تقریبا 2 نفر از 100 نفر مصرف کنندگان این دارو، ممکن است چند هفته پس از مصرف آن دچار اختلال جنسی شوند که 48 ساعت پس از قطع مصرف دارو، این عارضه مرتفع می گردد.

بایستی دانست که با مصرف پروپشیا ، در عرض یکسال در 51% موارد ، ریزش موی سر قطع می شود ولی هیچ گونه افزایش رشد مو را شاهد نخواهیم بود. در 30% موارد علاوه بر قطع ریزش موی سر ، افزایش ناچیز در رشد مو ، در 16% موارد افزایش متوسط رشد و تنها در 2% موارد علاوه بر قطع ریزش موی سر ، افزایش قابل توجه رشد مو را شاهد هستیم.

لازم است بدانید که تنها برخی از موارد ریزش مو مربوط به تغذیه می شود و در بیشتر افراد ریزش موها ربطی به نوع تغذیه ندارد و تغییر در عادات غذایی باعث به صورت کامل جلوگیری از ریزش مو نمی شود.

دراین مبحث راه های جراحی بیان نشده است.


مرجع: پزشکان بدون مرز

  • ۲۱۵۳

روش تزریق انسولین قلمی

  • ۰۰:۵۹

تزریق انسولین قلمیروش تزریق انسولین قلمی


قدم اول آماده کردن قلم انسولین است.

ضروری است قبل از شروع مطمئن شوید که نوع انسولین را درست انتخاب کرده اید.دومین قدم آماده کردن سوزن است. برای این کار ابتدا درپوش کاغذی سوزن را جدا کنید. سوزن را به طور مستقیم و محکم به سر قلم بپیچانید سپس درپوش بیرونی سوزن را بردارید و درپوش داخلی سوزن را جدا کنید. قدم سوم تست ایمنی قلم انسولین است، این عمل حباب های هوا را خارج کرده و شما را مطمئن می سازد که سوزن و قلم به درستی کار می کنند، بنابراین:

- پیچ تنظیم کننده مقدار انسولین را که در انتهای قلم قرار دارد تا یک یا 2 واحد بچرخانید.

- قلم را بالا نگهدارید و دکمه تخلیه را کاملاً فشار دهید تا خروج قطره انسولین را مشاهده کنید.

- اگر لازم بود این عمل را تکرارکنید تا قطره انسولین را در نوک سوزن ببینید.

- چنانچه پس از 3 بار تکرار انسولین خارج نشد، سوزن را با یک سوزن جدید تعویض و دوباره امتحان کنید.

چهارمین قدم انتخاب دوز مناسب برابر با تجویز پزشک است. شما باید دکمه مقدار انسولین را تا مقدار مورد نظر بچرخانید تا دوز مطلوب را تنظیم کنید. پنجره (عقربه) نظیم دوز را دو بار کنترل کنید تا از مقدار دوز مورد نظر اطمینان حاصل کنید. چنانچه تنظیم دوز مورد نیازمقدور نمی باشد باید از وجود مقدار کافی انسولین در مخزن اطمینان حاصل کنید.

قدم پنجم انتخاب محل تزریق است. شکم بهترین محل برای تزریق بیشتر انواع انسولین می باشد. چهار موضع اصلی تزریق انسولین به ترتیب سرعت جذب شامل:

شکم ( طرفین ناف)،

بازوها (سطح پشتی بازوها)،

ران ها (سطح قدامی ران ها)

و باسن می باشد.

شکم سریع ترین جذب انسولین را دارد، بازو و ران دارای جذب متوسط است و باسن آهسته ترین محل جذب انسولین است. بنابراین در زمان هایی که نیازمند جذب آهسته هستید محل مناسبی است.دقت کنید از تزریق حدود 7 تا10 سانتی متری اطراف ناف بپرهیزید. جهت پیشگیری از لیپودیستروفی و حفظ جذب انسولین چرخاندن نظامدار مواضع تزریق توصیه می شود. بیمار نباید از یک موضع تزریق بیش از یک بار طی 2 تا 3 هفته استفاده کند، بنابراین محل تزریق را هر بار حدود یک سانتی متر از جای قبلی تغییر دهید. تزریق انسولین در اندامی که ورزش و تمرین داده می شود موجب تسریع جذب انسولین شده و خطر ایجاد افت قندخون را به دنبال دارد. تزریق خیلی عمیق یا خیلی سطحی نیز بر جذب انسولین تاثیر می گذارد.


برای شروع تزریق انسولین باید:

- انگشتانتان را دور قلم مچ کنید تا محکم نگه داشته شود، شست را روی دکمه بالای تزریق بگیرید.

- با دست دیگر محل تزریق را کمی چین بدهید.

- سوزن را به سرعت و عمود (زاویه 90درجه) وارد کنید و سپس چین را رها کنید.

- دکمه تخلیه را فشار دهید تا متوقف شود. (پنجره مقدار دارو به صفر برخواهد گشت)

- پنج تا ده ثانیه سوزن را داخل بدن نگه دارید تا انسولین پس از تزریق به بیرون نشت نکند.

قدم هفتم برداشتن سوزن است. برای این کار سوزن را به طور مستقیم از پوست خارج کنید. می توانید به آرامی پنبه یا دستمال نخی را در محل تزریق بگذارید اما محل را ماساژندهید. درپوش خارجی سوزن را مجدداً بر روی آن قرار داده و پیچ آن را سفت کنید. سوزن مصرف شده را از روی قلم باز کنید و داخل سطل زباله با بدنه سخت بیندازید و سپس درپوش قلم را مجدداً بگذارید.

کاربرد صحیح قلم انسولین

- انسولین جدید و باز نشده در یخچال نگهداری شود در دمای (2 تا 8 درجه سانتی گراد)

- قلمی که در حال مصرف است می تواند در دمای زیر 25 درجه اتاق و دور از نور مستقیم آفتاب و حرارت نگهداری شود.

- قلم باز شده را بیش از 30 روز استفاده نکنید.

- گلارژین نباید مخلوط یا رقیق شود.

- انسولین نباید فریز شود و یا در دمای بالای 30 درجه نگهداری شود چرا که روی عملکرد و توانایی انسولین اثر می گذارد.

 - انسولین بعد از گذشتن تاریخ انقضا نباید استفاده شود.

موارد احتیاط

- بیمار را آموزش دهید و از او بخواهید که یک تزریق آزمایشی انجام دهد.

- قلم را نیم تا یک ساعت قبل از مصرف از یخچال بیرون بیاورید.

- تزریق باید با دستان پاکیزه و در محل مناسب و تمیز صورت گیرد.

- استفاده از الکل در موضع تزریق توصیه نمی شود چون ممکن است الکل توسط سرسوزن به داخل بافت ها حمل شود و موجب واکنش موضعی شود. درصورت مصرف الکل حتماً اجازه دهید که محل کاملاً خشک شود.

- ماساژ محل تزریق انسولین توصیه نمی شود زیرا سبب افزایش جذب انسولین می شود و زمان اثر انسولین غیرقابل پیش بینی می شود.

- بعد یا قبل از دوش آبگرم یا سونا تزریق را انجام ندهید چون افزایش درجه حرارت پوست سبب افزایش سرعت جذب انسولین می شود.

- سعی کنید که از روی لباس تزریق نکنید. چرا که طول سوزن کوتاه می شود و احتمال تزریق نامناسب بیشتر می شود و از طرف دیگر منطقه تزریق هم مورد بررسی قرار نمی گیرد.

- از تزریق در ریشه مو، زخم ها، خال یا سایر ضایعات پوستی جداً خودداری کنید.

- در صورت نیاز به حمل و نقل انسولین در دمایی بالاتر از دمای اتاق و در فصل گرما و سفر و همچنین در سرمای شدید قلم خود را داخل کیف های خنک نگه دارنده و محافظ انسولین قرار دهید. این کیف ها نیاز به یخچال، یخ، برق و باطری ندارند و تنها با چند دقیقه قراردادن در آب شارژ می شوند و انسولین را برای حدود 2 شبانه روز خنک نگه می دارند.

موارد احتیاط گروه خاص

- در دوران بارداری استفاده از سرسوزن های کوتاه ( 4 و 5 میلی متری ) سبب کاهش تزریق درون عضلانی می شود. از تزریق انسولین در اطراف ناف و یا مناطقی از شکم که کشیده شده باید خودداری کرد.

- استفاده ازقلم برای افراد سالمند ارجح است، آموزش افراد خانواده و یا دوستان فرد سالمند بسیار توصیه شده است.

- در درمان کودکان دیابتی اگر از قلم انسولین استفاده می شود، باید طول سرسوزن (4 و6 میلیمتر)باشد.کودک باید انسولین را در جایی تزریق کند که بیشترین چربی را دارد ؛اگرلاغراست پوست را کمی بالا بیاورد و زاویه تزریق را هم در نظر بگیرد که تزریق داخل عضلا نی رخ ندهد.

-پزشکان و پرستاران باید اطلا عات کافی در مورد چرخش محل تزریق در اختیار فرد دیابتی و والدینش قرار دهند.

- والدین باید بدانند که نباید فقط درمحل های مورد علاقه کودک تزریق کنند و از همه محلهای تزریق استفاده کنند. بسیاری از کودکان و نوجوانان از چرخش محل تزریق تبعیت نمی کنند و لیپودیستروفی در آنها بسیار شایع است. در مورد کودکانی که خود تزریق می کنند در مورد چرخش محل تزریق حتما باید نظارت شوند.

- بسیاری ازکودکان ونوجوانان دیابتی از سوزن می ترسند. در این زمینه نحوه عملکرد والدین برای پذیرش تزریق درکودکان بسیار مهم است. در هنگام تشخیص دیابت پزشکان باید به والدین این آگاهی را بدهند که استرس و عملکرد منفی آنها می تواند روی همکاری فرزندشان اثر بگذارد.

- باید به والدین این امکان داده شود که تزریق با سرنگ خالی یا سرسوزن متصل به قلم خالی را امتحان کنند.

- والدین می توانند از روش حواس پرتی برای تزریق انسولین استفاده کنند، مانند تزریق در هنگام تماشای برنامه مورد علاقه یا می توان از بازی درمانی سود برد مثلاً تزریق به اسباب بازی مورد علاقه کودک. تایمسولین

تایمسولین یک درپوش باهوش است که روی همه قلم های انسولین نصب می شود و از فراموش کردن تزریق یا تزریق دوزهای اضا فه تر انسولین جلوگیری می کند و به رفع نگرانی های روزانه افراد دیابتی کمک کرده و دقیقاً نشان می دهد که از آخرین تزریق انسولین چه مدت گذشته است. تایمسولین مجهز به دستگاه زمان سنج بوده و نیاز به هیچ دگمه یا برنامه ریزی ندارد و استفاده از آن برای تمامی گروه های سنی آسان است.


http://qudsonline.ir/news/152193



افت قند خون چه علائمی دارد ؟

  • ۱۴:۲۹

افت قند خون چه علائمی دارد ؟




قند خون پایین، همچنین به عنوان هیپوگلیسمی معروف است و می تواند یک بیماری خطرناک باشد قند خون پایین می تواند در افراد مبتلا به دیابت در اثر مصرف داروهایی که سطح انسولین را در بدن افزایش می دهد اتفاق افتد.کاشت مو

کاشت مو

مصرف به اندازه قند یکی از موضوعاتی است که برای حفظ سلامت باید توجه ویژه ای به آن داشته باشید زیرا مصرف بیش از اندازه آن می تواند زمینه ساز شکل گیری برخی مشکلات جدی از جمله بیماری دیابت شود. اما حصول اطمینان از این که قند کافی در بدن شما وجود دارد نیز بسیار مهم است.


ذکر این نکته مهم است که اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید برخی داروها می توانند قند خون را به واسطه انسولین افزایش یافته که گلوکز (قند) را پردازش می کنند، در سطوح بیش از اندازه پایین نگه دارند، به ویژه اگر یکی از وعده های غذایی را نخورده باشید. در ادامه با برخی نشانه های قند خون پایین (هیپوگلیسمی) بیشتر آشنا می شویم.

تحریک پذیری
اگر ناگهان و بدون دلیلی مشخص با افراد دیگر تند برخورد می کنید و آستانه تحمل شما به شدت پایین آمده است، این امکان وجود دارد که به دریافت قند یا کربوهیدارت نیاز داشته باشید. این نوسانات خلقی می توانند موجب گریه هیستریک و همچنین خشم غیر قابل کنترل در برخی افراد شوند. اگر احساس می کنید سطوح خشم شما رو به افزایش است یا شرایطی عادی بیش از حد معمول بر شما تاثیرگذار است، مصرف یک موز یا دیگر منابع سالم قند می تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

تعریق

اگر در محیطی با دمای عادی و متوسط حضور دارید، اما همچنان به شدت عرق می کنید ممکن است افت قند خون مقصر اصلی این شرایط باشد. تعریق می تواند نشانه ای از افت قند خون خفیف - زمانی که قند خون به زیر 70 میلی گرم در هر دسی لیتر رسیده است - باشد. هنگامی که قند خون افت می کند، تعریق بیشتر مواقع در پشت گردن و خط مو صورت می گیرد. به این شرایط هنگام شب باید توجه داشته باشید زیرا فرد ممکن است در خواب به شدت عرق کند و متوجه آن نباشد که این شرایط به نام هیپوگلیسمی شبانه نیز شناخته می شود.

تکان و لرزش

به واسطه عدم تعادل در گلوکز که می تواند سیستم عصبی مرکزی انسان را تحت تاثیر قرار دهد، ممکن است متوجه برخی تکان ها و لرزش ها در بدن خود شوید. بدن برای متعادل کردن سطوح گلوکز تلاش می کند با ترشح کاتکول آمین ها (هورمون هایی مانند دوپامین و آدرنالین) شرایط را اصلاح کند، که به معنای تحریک تولید گلوکز است و می تواند به این نشانه ها منجر شود. به طور معمول، دوپامین بیشتر در بدن چیز خوبی است زیرا به عنوان یک ارتقا دهنده خلق و خو و مسکن عمل می کند. اما اگر فعالیت ورزشی یا تجربه ای لذت بخش مانند خوردن شکلات نداشته اید باید مراقب این لرزش ها و تکان ها باشید.

سرگیجه
اگر با افت قند خون خفیف مواجه باشید، احتمال تجربه سرگیجه چندان عجیب نیست، به ویژه اگر به بیماری دیابت مبتلا باشید. بیماران مبتلا به دیابت ممکن است سرگیجه ناگهانی را تجربه کنند که می تواند با افزایش ناگهانی دمای بدن همراه باشد و می تواند شرایطی هشدار دهنده باشد. در زمان وقوع چنین حالتی، فرد باید به دیگران اطلاع دهد که به بیماری دیابت مبتلا است تا کمک دریافت کرده و در بهترین حالت یک خوراکی به شما داده شود تا سطوح گلوکز خون افزایش یابد. در شرایطی که قند خون پایین می تواند موجب احساس سرگیجه شود، دلایل دیگری نیز می توانند در این زمینه موثر باشند که دمای بیش از اندازه بالا، کم آبی بدن، یا واکنش به دارو از آن جمله هستند.

از دست دادن تمرکز

مغز به طور ویژه نسبت به افت سطوح گلوکز حساس است و ممکن است در این شرایط در حفظ تمرکز روی یک موضوع یا درک صحبت های فردی دیگر که موضوعی را برای شما توضیح می دهد، دچار مشکل شوید. این ناتوانی در تمرکز ممکن است از خستگی بیش از اندازه ناشی شود، اما بیشتر مواقع می توان با دریافت قند آن را اصلاح کرد. مصرف خوراکی هایی که از محتوای متعادل پروتئین ها و چربی ها سود می برند به جای مصرف کلوچه یا شکلات توصیه می شود.

پرش های عضلانی
پرش عضلانی می تواند یکی از نشانه های افت قند خون خفیف باشد - زمانی شکل می گیرد که قند خون به زیر 40 میلی گرم در هر دسی لیتر برسد. پرش های عضلانی کاملا غیر ارادی هستند و از این رو امکان متوقف کردن آنها وجود ندارد. جدا از قند خون پایین، پرش های عضلانی می توانند نشانه ای از مصرف بیش از اندازه کافئین باشند و بر همین اساس شاید به کاهش مصرف قهوه و تمرکز بر مصرف کربوهیدارت های پیچیده نیاز باشد.

از دست دادن هوشیاری
افرادی که هوشیاری خود را از دست می دهند، متوجه این نشانه نمی شوند، از این رو نشانه های هشدار دهنده دیگر به ویژه اگر به دیابت مبتلا هستید، نباید نادیده گرفته شوند. هیپوگلیسمی دیابتی می تواند به تشنج نیز منجر شود که نه تنها برای خود بیمار بلکه برای کل افراد درگیر می تواند وضعیتی وحشتناک باشد. در موارد نادر، هیپوگلسمی دیابتی می تواند مرگبار نیز باشد. مصرف قرص گلوکز به عنوان یک راه حل کوتاه مدت برای بیماران دیابتی می تواند به تنظیم قند خون کمک کند.


منبع:بهارنیوز


دستگاه اندازه گیری قند خون یا گلوکومتر چیست ؟

  • ۱۰:۲۱

دستگاه اندازه گیری قند خون  یا گلوکومتر چیست ؟


یکی از مشکلات جوامع امروز دیابت (مرض قند) می باشد. با دستاورد های مهندسی پزشکی برای اندازه گیری میزان قند خون، دستگاه هایی تحت عنوان گلوکومتر به بازار عرضه شد که به وسیله ی آن هر فردی می تواند میزان قند خون خود را اندازه گیری کند. امروزه استفاده از این دستگاهها رایج شده است.

طبق گزارش انجمن دیابت ایران آمار افراد دیابتی در کشورمان به بیش از ۶ میلیون نفر می رسد و گفته می شود این آمار تا ۲۰ سال آینده دوبرابر خواهد شد! به این ترتیب در هر خانواده ای حداقل یک دستگاه گلوکومتر پیدا می شود. اما عدم آشنایی کافی با این دستگاه باعث می شود فرد یا در اندازه گیری قند خون دچار اشتباه شود یا کلا از خیر استفاده از این دستگاه بگذرد!

قند خون چگونه در خانه اندازه گیری می شود؟

پس از کشف انسولین، کنترل قند خون توسط بیمار در منزل دومین پیشرفت اساسی بشر در زمینه بیماری دیابت بوده است. بیماران دیابتی به خصوص کسانی که از انسولین استفاده می کنند از این طریق می توانند قندشان را اندازه گیری کنند و براساس آن رژیم غذایی و دوز انسولین دریافتی شان را کنترل کنند. برای استفاده از دستگاه اندازه گیری قند خون یا «گلوکومتر» باید یک قطره کوچک از خون را روی نوار یک بار مصرف گلوکومتر قرار داد و نوار را داخل دستگاه گذاشت. ترکیبات شیمیایی به کار رفته در این نوارها با برخورد با خون می توانند میزان گلوکز خون را نشان دهند. برخی از این دستگاه ها میزان جریان الکتریکی را در خون اندازه گیری می کنند و بر اساس آن قند را می سنجند.

حدود ۲۵ نوع مختلف دستگاه گلوکومتر وجود دارد. این دستگاه ها از لحاظ میزان خون مورد نیاز، سرعت اندازه گیری، توانایی ذخیره در حافظه، قیمت، نوارهای مصرفی و دقت اندازه گیری تا حدودی با یکدیگر متفاوت هستند. دستگاه های قند خون در قدیم سایز بزرگی داشتند و نتیجه را با تاخیر نشان می دادند اما امروزه دستگاه های موجود در بازار تنها بین ۵ ثانیه تا یک دقیقه زمان می برند تا قند را اندازه گیری کنند. علاوه براین دستگاه های جدید می توانند قندهای اندازه گیری شده را در حافظه خود ثبت کنند و حتی به کامپیوتر هم وصل می شوند. دامنه اندازه گیری این دستگاه ها وسیع است، یعنی از حدود قند صفر که پایین ترین درجه است و معمولا در هیچ فردی رخ نمی دهد تا حدود ۶۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر که بالاترین درجه است را نشان می دهد. قند خون بالاتر از این میزان بسیار خطرناک است و فرد باید به اورژانس مراجعه کند.

چه زمانی از روز قند را اندازه بگیریم؟

توصیه می شود قندهای اندازه گیری شده خود را در یک جدول یادداشت کنید و در زمان ویزیت پزشک آن را به همراه داشته باشید. پزشک می تواند از این جدول برای تنظیم دوز انسولین یا داروهای مصرفی تان استفاده کند. قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع یک باید به صورت ناشتا، ۲ ساعت بعد از وعده های غذایی و در صورت لزوم یک تا دو بار در ساعت ۳ صبح اندازه گیری شود. کنترل دفعات قند خون در بیمارانی که از انسولین استفاده می کنند حداقل ۳ بار ذکر شده است. البته این میزان در خانم های باردار ممکن است به ۶ بار هم افزایش پیدا کند. بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نیز می توانند در همین ساعات ذکر شده قند خون خود را اندازه بگیرند.

نتیجه دستگاه با آزمایشگاه فرق دارد؟

تشخیص دیابت نباید با استفاده از این دستگاه ها صورت بگیرد بلکه باید حتما آزمایش خون داده شود، یعنی مریض باید به آزمایشگاه مراجعه کند تا از خون وریدی اش نمونه گیری شود. دستگاه های قند خون معمولا از خون نوک انگشت استفاده می کنند. این خون از طریق مویرگ ها گرفته می شود و کامل است یعنی هم دارای سلول است و هم مایع پلاسما، درحالی که آزمایشگاه سلول را از خون جدا می کند و فقط میزان قند خون پلاسما یا سرم خون وریدی را نشان می دهد. همین مسئله باعث می شود میزان قند خونی که دستگاه ها نشان می دهند حدودا ۱۵ درصد از آزمایشگاه کمتر یا بیشتر باشد. علاوه براین عواملی چون کالیبراسیون دستگاه، درجه حرارت محیط و میزان حجم خونی که روی دستگاه گذاشته می شود هم می توانند روی نتیجه تاثیرگذار باشند. به همین دلیل توصیه می شود کسانی که با گلوکومتر قندشان را چک می کنند حتما یک تا ۲ بار در سال به آزمایشگاه نیز مراجعه کنند و نتیجه دستگاه را با میزان قندی که آزمایشگاه نشان می دهد مقایسه کنند.

در دمای اتاق اندازه بگیرید

برخی شرایط می توانند بر اندازه گیری قند خون توسط دستگاه تاثیر بگذارند. برای مثال کسانی که کم خونی دارند ممکن است میزان قند خون شان توسط دستگاه یک مقدار بالاتر نشان داده شود. درمقابل آن، کسانی که میزان هموگلوبین یا هماتوکریت خون شان بالاتر است ممکن است قندشان توسط دستگاه پایین تر نشان داده شود. البته عواملی مثل ارتفاع، درجه حرارت، رطوبت، میزان اسید اوریک خون، میزان ویتامین C و… نیز می توانند روی قند اندازه گیری شده توسط دستگاه اثر بگذارند. این دستگاه بهتر است در دمای معمولی اتاق (حدود ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد) استفاده شود.

مواظب نوارها باشید

نوارهای گلوکومتر در قوطی ای جداگانه قرار دارند. توصیه می شود حتما بعد از درآوردن نوار از قوطی در آن بلافاصله بسته شود تا بقیه نوارها حرارت نبینند و با رطوبت کمتری مواجه شوند. قوطی نوارها را در محلی که رطوبت یا درجه حرارت خیلی بالا یا پایین دارد نگهداری نکنید و همیشه به تاریخ انقضای نوار توجه کنید. هر قوطی حاوی یک نوار کنترل است که قبل از سایر نوارها باید داخل دستگاه گذاشته شود تا کد دستگاه با کد نوارها یکسان شود. درواقع با خرید هر قوطی جدید باید این کار انجام شود. در غیر این صورت ممکن است نتیجه قند خون صحیح نشان داده نشود. گاهی اوقات دستگاه گلوکومتر کثیف می شود و لازم است با یک دستمال مرطوب آغشته به آب و صابون تمیز شود. توصیه می شود برای این کار از الکل و مانند آن استفاده نشود.

لازم نیست پوست را با الکل ضدعفونی کنید

برای کنترل قند خون باید نکات خاصی را رعایت کرد. اول باید دست ها را شست و خشک کرد زیرا چربی پوست دست می تواند روی میزان قند خون اثر بگذارد. حتما لازم نیست پوست را با الکل ضدعفونی کنید. بهتر است همیشه از یک نقطه ثابت برای گرفتن خون استفاده نشود. هربار یک انگشت را انتخاب کنید و دفعه بعد به صورت چرخشی از انگشتی دیگر استفاده کنید. دستگاه های جدیدتر هم وجود دارند که می توانند از نواحی دیگر مانند بازو، ساعد و ران نیز خون بگیرند. برخی دستگاه ها دارای قلم های مخصوص خون گیری هستند که به صورت اتوماتیک پوست را سوراخ می کنند. البته استفاده از این قلم ها معمولا بدون درد است. اگر هم خونی خارج نشد می توان دست را به سمت پایین گرفت و به آرامی انگشت را فشار داد تا خون خارج شود. برخی قلم ها نیز دارای درجات مختلف برای میزان نفوذ سوزن به انگشت هستند.

قند دیابتی ها باید چقدر باشد؟

قند خون طبیعی ناشتا (بعد از ۸ ساعت ناشتا بودن) برای افراد دیابتی باید حدودا بین ۸۰ تا ۱۳۰ باشد و قند خون طبیعی ۲ ساعت بعد از هر وعده غذایی برای این افراد باید کمتر از ۱۶۰ باشد. در خانم های باردار که از انسولین استفاده می کنند میزان قند خون ناشتا (اندازه گیری شده توسط دستگاه گلوکومتر) باید کمتر از ۹۰ تا ۹۵ و قند خون طبیعی یک ساعت بعد از وعده های غذایی کمتر از ۱۴۰ و ۲ ساعت بعد از وعده های غذایی کمتر از ۱۲۰ باشد. در بیماران دیابتی قند خون نباید کمتر از ۷۰ باشد و اگر قند کمتر از ۶۰ باشد بیمار علامت دار می شود. قند خون کمتر از ۴۵ نیز می تواند بسیار خطرناک باشد. علائم افت قند به صورت تعریق، تپش قلب، ضعف، بی حالی، لرزش اندام ها و تاری دید ظاهر می شوند. در این صورت بیمار باید بلافاصله یک ماده غذایی شیرین مصرف کند.

قند افراد سالم چقدر است؟

قند خون طبیعی ناشتا برای کسانی که دیابتی نیستند باید کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد. در صورتی که این میزان بیشتر از ۱۲۶ باشد و یک بار دیگر هم تکرار شود فرد، مبتلا به بیماری دیابت است. همچنین اگر فردی علامت دار باشد، یعنی علائم بیماری دیابت را داشته باشد (تکرر ادرار، پرنوشی و کاهش وزن) و در عین حال قند خون تصادفی اش (قند خونی که بدون توجه به زمان گرفته شود) برای حتی یک بار بالای ۲۰۰ باشد فرد مبتلا به دیابت است. البته این معیارها آزمایشگاهی هستند و با دستگاه گلوکومتر نباید به تشخیص دیابت پرداخت. همچنین کسی که قند خون ناشتایش بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ است مستعد بیماری دیابت محسوب می شود. ۱۰ درصد از این افراد در آینده به دیابت مبتلا خواهند شد.

حتی اگر یک بار قندتان بالا بود به پزشک مراجعه کنید

بیماران دیابتی در صورتی که قند خون شان کنترل شده نباشد بهتر است هر ۲ تا ۳ ماه یک بار به پزشک مراجعه کنند تا در صورت لزوم دوز دارو برای آنها تغییر داده شود. اما برای بیمارانی که قندشان تحت کنترل است فاصله بین هربار ویزیت را می توان طولانی تر کرد و برای مثال هر ۴ تا ۵ ماه یکبار به پزشک مراجعه کرد. همچنین اگر فرد دیابت نداشته باشد و یک بار با استفاده از دستگاه قند خون متوجه شود قندش بالاتر از حد طبیعی است باید حتما به پزشک مراجعه کند. البته با این میزان، تشخیص بیماری دیابت داده نمی شود زیرا دیابت یک بیماری مزمن است و تا آخر عمر فرد را درگیر می کند. قند غیرطبیعی حتما باید توسط آزمایشگاه تایید شود و درصورت تایید، فرد دیابتی محسوب می شود.




منبع:www.bmecenter.ir


مشاور علمی سایت :

دکتر صابر سادات امینی
فوق تخصص بیماریهای غدد و تیروئید و متخصص داخلی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران

ادرس مطب دکتر امینی : خیابان شریعتی-بالاتر از مترو قلهک-کوچه سجاد-ساختمان پزشکان سجاد-طبقه دوم-واحد ۴
تلفن مطب 22624863 ( تلفن نوبت دهی منشی مطب ۰۹۲۲۶۸۳۱۸۴۸هر روز ساعت ۲ تا ۸ عصر)
وب سایت : http://doctorsadatamini.ir


مطالب سایت تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی داشته و توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست.
Designed By Erfan Powered by Bayan