- يكشنبه ۳ آذر ۹۸
- ۱۹:۱۷
پوکی استخوان یا استئوپروز بیماری است که در آن تراکم بافت استخوانی کاهش پیدا کرده و استخوانهای بدن ضعیف تر و شکننده تر می شوند . کاهش قدرت و تراکم استخوانهای بدن خیلی اهسته و تدریجی ایجاد میشود و معمولا تا وقتی که باعث ایجاد شکستگی بشود بدون علامت است.پوکی استخوان وقتی علامت دار میشود که منجر به شکستگی استخوان شده باشد . در پوکی استخوان ضربه های خفیف و یا متوسط به استخوان ها هم ممکن است باعث شکستگی شود و با ایجاد درد در محل شکستگی تظاهر پیدا کند.شکستگی ها در ستون مهره ها باعث درد پشت یا کمردرد میشود . شکستگی های ریز در مهره ها ممکن است باعث کوتاهتر شدن قد بشود .
پوکی استخوان بیشتر در کدام استخوانها ایجاد میشود ؟
پوکی استخوان در تمامی استخوانهای بدن ممکن است ایجاد شود ولی بیشتر در استخوانهای ستون مهره، لگن، مچ دست و دنده ها بیشتر دیده میشود.
همانطوریکه گفته شد پوکی استخوان تا وقتی که منجر به شکستگی استخوان نشده است بدون علامت است و فرد ممکن است سالها پوکی استخوان داشته باشد ولی از ان بیخبر باشد .ممکن است پیش از تشخیص پوکی استخوان دچار شکستگی ناشی از شکنندگی استخوان ها بشود به این معنا که استخوان های مُچ دست، ستون فقرات ، ران یا سایر اعضا در اثر یک ضربه‌ی خفیف یا متوسط مانند افتادن روی زمین یا برخورد نه چندان شدید با اشیا دچار شکستگی شوند.کوتاهتر شدن قد در اثر شکستگی های ریز ستون فقرات هم در اثر پوکی استخوان ممکن است بوجود اید .
پوکی استخوان در چه سنین بروز میکند ؟
استخوان یک بافت زنده است که بیشترین تراکم ان در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی بوده و با افزایش سن بتدریج از تراکم استخوان کاسته میشود .در زنان بعد یائسگی سرعت کاهش تراکم استخوان سرعت بیشتری پیدا میکند بطوریکه پوکی استخوان در سنین بعد یائسگی در زنان بسیار شایع تر است.بطور کلی پوکی استخوان بیماری سنین بالا میباشد و در جوانان و سن زیر ۵۰ سال خیلی کم تر دیده میشود.
پوکی استخوان اگر در زمینه سوئ جذب و کمبود کلسیم و ویتامین د و یا کمبود هورمون های جنسی بدن باشد میتواند در سنین زیر ۵۰ سال هم ایجاد شود .
ایا پوکی استخوان ارثی است ؟
زمینه خانوادگی و سابقه پوکی استخوان در افراد خانواده احتمال ابتلا به پوکی استخوان را در بقیه افراد خانواده بیشتر میکند پس ارث در این زمینه نقش مهمی دارد ولی پوکی استخوان بیماری ارثی نیست و سایر عوامل محیطی هم در ایجاد ان نقش مهمی دارند .
تغذیه در پوکی استخوان چه نقشی دارد ؟
کاهش دریافت کلسیم و ویتامین د در رژیم غذایی فرد را مستعد پوکی استخوان میکند و یا در کسی که پوکی استخوان دارد کاهش دریافت روزانه این مواد غذایی باعث تشدید پوکی استخوان میشود .پس مصرف غذاهای حاوی کلسیم و ویتامین د مثل لبنیات و ماهی در حفظ سلامت استخوان ها مهم هستند .به غیر از کلسیم پروتئین ، منیزیوم ، روی ، ویتامین آ و ویتامین ث همه برای سلامت استخوان ضروری اند .
کدام بیماریها باعث پوکی استخوان میشوند ؟
- پر کاری غده تیروئید و کم کاری تیروئید اگر بیش از حد درمان شده باشد
- پرکاری غده پاراتیروئید
- بیماری مزمن مانند ارتریت روماتوئید یا بیماری لوپوس یا نارسایی مزمن کبد و کلیه
- بیماری گوارشی منجر به سوء جذب مانند بیماری سلیاک، بیماری های التهابی روده و عدم تحمل به لاکتوز
- کمبود و سطح پایین تستوسترون در مردان
- آمنوره (قطع عادات ماهانه در زنان)
- بیحرکتی طولانی مثلا در کسانیکه بصورت طولانی بستری میباشند
- سرطان سینه در زنان و سرطان پروستات در مردان
مصرف کدام داروها باعث پوکی استخوان میشوند ؟
مصرف طولانی گلوکوکورتیکوئید ها( کورتن ها ) و هپارین و داروهای ضد تشنج مثل فنی توئین و نیز داروهای شیمی درمانی میتوانند باعث پوکی استخوان شوند.
برای تشخیص و درمان پوکی استخوان به کدام دکتر متخصص باید مراجعه کنیم ؟
برای تشخیص و درمان پوکی استخوان باید به متخصص غدد یا فوق تخصص غدد و یا متخصص روماتولوژِی باید مراجعه کرد.
منبع : سایت دکتر سادات امینی http://doctorsadatamini.ir
دکتر صابر سادات امینی فوق تخصص غدد و متابولیسم و متخصص داخلی – شریعتی ، روبروی مترو قلهک ، کوچه سجاد ، ساختمان پزشکان سجاد ، طبقه دوم ، واحد ۴،تلفن ۲۲۶۲۴۸۶۳ – ( تلفن نوبت دهی منشی مطب ۰۹۲۲۶۸۳۱۸۴۸)
- پوکی استخوان
- ۱۴۱
