- جمعه ۲۹ شهریور ۹۸
- ۱۶:۱۶
چربی‌های خون به مولکول‌های لیپیدی موجود در جریان خون گفته میشود که شامل دو گروه عمده‌ی کلسترول و تری‌گلیسرید می‌شوند. چربیها یک منبع اصلی برای انرژی محسوب می شوند . بدن انسان به دریافت چربی از مواد غذایی نیاز دارد چون علاوه بر اینکه در ساخت سلولهای بدن و بسیاری از هورمونها و انزیم های بدن نقش اساسی دارند در جذب برخی ویتامین ها و مواد معدنی هم نقش مهمی برعهده دارند .در خون انسان همیشه محدوده مشخصی از چربیها وجود دارد .وقتی سطح چربیها در خون از محدوده مشخص بالاتر میروند گفته میشود که فرد دچار اختلال چربی خون است .
کلسترول (Cholesterol)چیست ؟
کلسترول خون یکی از مهمترین چربی ها بدن می باشد که به طور طبیعی توسط کبد تولید می شود و بخشی از ان هم از طریق مواد غذایی تامین میشود. کلسترول موجود در مواد غذایی در محصولات حیوانی یافت میشود. اختلال متابولیسم کلسترول یا افزایش بیش از حد دریافت غذایی ان باعث افزایش سطح خونی کلسترول میگردد کلسترول زیاد در طولانی مدت در صورت عدم درمان مناسب میتواند با رسوب در جدار عرق خونی قلب و مغز باعث بیماری تصلب شرایین یا اترو اسکلروز شده و منجر به بیماریهای قلبی و مغزی شود. مقدار مناسب کلسترول کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر است.
کلسترول خوب و کلسترول بد چیست ؟
کلسترول بد یا کلسترول LDL – اگر در اثر اختلال متابولیسم یا مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی کلسترول در بدن از حد نرمال بیشتر شود میتواند با رسوب در عرق و ایجاد تصلب شرایین باعث بیماری قلبی و عرقی شود.
کلسترول خوب یا کلسترول HDL – مانع تشکیل پلاک‌های چربی در عروق میشود و هم چنین از قلب محافظت میکند و مقادیر کم آن در خون میتواند یکی از عوامل ایجاد بیماریهای قلبی باشد.این نوع کلسترول هر چقدر بیشتر باشد بهتر است.
تری‌گلیسرید (Triglycerid) چیست ؟
تری گلیسیرید، همان چربی است که بیشتر چربی غذا را تشکیل میدهد و از طریق غذا وارد بدن میشود . در صورت پرخوری و مصرف کالری زیاد ، بدن مقدار اضافی کالری را به تری گلیسیرید تبدیل میکند و در سلول های چربی ذخیره می نماید. چاقی و اضافه وزن، عدم تحرک ، سیگار کشیدن، مصرف الکل و داشتن رژیم غذایی پرکربوهیدرات از عوامل افزایش دهنده تری گلیسیرید خون می باشد. مقدار مناسب تری گلیسیرید کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر می باشد. اهمیت این نوع از چربی در ایجاد بیماریهای قلبی و عروقی کمتر از کلسترول هست .
چطور بفهمیم چربی خون مان بالاست؟
با انجام ازمایش چربی خون میتوان چربی بالای خون را تشخیص داد.
اهمیت انجام ازمایش چربی در چیست ؟
در صورت تشخیص و درمان به موقع چربی بالای خون میتوان از تشکیل پلاک های اترواسکلروز و تصلب شرایین و نهایتا از بروز بیماریهای قلبی و عروقی که یکی از علل شایع مر و میر میباشد پیشگیری نمود
از چه سنی باید ازمایش چربی خون انجام شود ؟
تمام افراد بالای ۲۰ سال بهتر است ازمایش چربی خون انجام دهند . افرادی با سابقه خانوادگی اختلال چربی و چربی بالا و نیز کسانی که دچار چاقی یا دیابت یا فشار خون هستند در هر سنی که باشند باید ازمایش چربی خون انجام دهند .
شرایط ازمایش چربی خون چیست ؟
برای انجام ازمایش چربی خون بیمار باید برای مدت ۱۲ ساعت قبل از نمونه‌گیری ناشتا باشد. در مدت ناشتایی فرد میتواند اب مصرف کند. در ضمن برای افزایش دقت ازمایش چربی خون، بهتر است به مدت حداقل ۲ هفته دارای یک رژیم غذایی متعادل باشد.
چربی خون بالا چه علایمی دارد؟
بطور کلی چربی خون بالا اغلب بدون علائم است و تنها با انجام ازمایش مشخص میشود . علائمی مثل سردرد، گزگز اندام ها ، سرگیجه، وزوزگوش ، احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن در برخی بیماران دیده میشود.
برای کاهش مقدار کلسترول LDL چه باید کرد؟(درمان کلسترول LDL بالا )
رژیم غذایی کم چرب و کم کلسترول ، کاهش وزن (در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی ) ، افزایش فعالیت بدنی در کاهش کلسترول HDL موثر هستند. در بسیاری از افراد لازم است از داروهای کاهش دهنده کاسترول استفاده شود که البته باید زیر نظر پزشک متخصص غدد یا قلب مصرف شود.
چگونه می توان کلسترول خوب یا HDL را افزایش داد ؟ (درمان کلسترول LDL پایین )
با افزایش فعالیت بدنی ، کاهش وزن (در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی ) و نیز ترک سیگار و … میتوان کلسترول HDL ر ا افزایش داد.
چگونه می توان تری گلیسیرید را کاهش داد ؟ (درمان تری گلیسیرید بالا )
با افزایش فعالیت بدنی ، کاهش وزن (در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی ) رژیم غذایی کم چرب ، کنترول قند خون در افراد دیابتی ، کاهش مصرف قند های ساده و کربوهیدرات ها ، افزایش مصرف سبزیجات و غذاهای پرفیبر و قطع و یا کاهش مصرف الکل … میتوان تری گلیسیرید بالای خون را کاهش داد . گاهی لازم است از داروهای کاهش دهنده تری گلیسیرید استفاده کرد که البته باید زیر نظر پزشک مصرف شود.
برای درمان اختلال چربی بالا به چه متخصصی باید مراجعه کنیم ؟
درمان اختلال چربی بالا و عوارض ان باهمکاری پزشک متخصص یا فوق تخصص غدد و متابولیسم با متخصص تغذیه و قلب انجام میشود.
منبع : سایت دکتر صابر سادات امینی https://doctorsadatamini.ir
